براي انجام معاینات و آزمایشات شغلی و پرسنلی در طب کار، قبل از هر چیزی در مرحله نخست نیاز به بررسی اولیه از وضعیت شخص مورد معاینه وجود دارد. قبل از شروع معاینات وضع کلی فرد در غالب پرسشنامه معاینات شعلی و پرسنلی مورد مطالعه قرار می گیرد تا عوامل و مخاطرات شغلی فرد مورد شناسایی قرار گرفته و معاینات متناسب با این شرایط سازماندهی شود. در این نوشته به بررسی بخش های مختلف این پرسشنامه می پردازیم. این پرسشنامه در خقیقت فاز اول در طب کار پیش از انجام معاینات و آزمایشات می باشد:
1-ثبت مشخصات فردی و سوابق شغلی
همانطور که در تصویر ذیل از فرم استاندارد آزمایشات متداول در طب کار ملاحظه می فرمایید، در بخش اول علاوه بر مشخصات شناسایی فرد مورد معاینه سوابق شغلی و تاریخچه مختصری از سوابق شغلی فعلی و پیشین فرد مورد معاینه ثبت و ارزیابی می گردد. این سوابق جهت شناسایی عوامل خطر و ریسک های موجود در سوابق شغلی فرد، مورد ارزیابی قرار می گیرند.
ارزیابی عوامل زیان آور شغلی
در این بخش عوامل زیان آور در محیط کار فعلی و سابق فرد معاینه شونده در پنج دسته کلی با نظر کارشناس بهداشت حرفه ای مورد شناسایی و ارزیابی قرار می گیرد:
الف- عوامل فیزیکی زیان آور همچون حرارت یا سرما، سر و صدا، ارتعاشات، اشعه غیر یونیزان، اشعه یونیزان
ب- عوامل شیمیایی مانند گرد و غبار، بخار فلزات، حلال ها، آفت کش ها، اسید ها و بازها، گاز های سمی و غیر سمی.
ج- عوامل بیولوژیک مانند باکتری ها، ویروس ها، انگل ها و …..
د- عوامل ارگونومی درمحیط کار همچون ایستادن یا نشستن طولانی، کارهای تکراری زیان آور، حمل و نقل بار سنگین، وضعیت نامناسب بدن در محیط کار
ه- عوامل روانی مانند استرس های شغلی در محیط کار، نوبت کاری، شب کاری، کار در شیفت های طولانی مدت، فرکانس نا منظم شیفت های کاری، عدم استفاده از مرخصی یا تعطیلات هفتگی، کار های اقماری و دور از محل زندگی خانوادگی، دوری از خانواده، ماموریت های طولانی مدت.
ارزیابی سوابق پزشکی در خانواده شخص مورد معاینه
در این بخش شرح حالی از سوابق بیماری ها و سوابق پزشکی فرد مورد معاینه به همراه سوابق بیماری در خانواده شخص، مورد مطالعه و ارزیابی قرار می گیرد، همچنین سوالاتی در مورد سبک زندگی فردی و تاریخچه مصرف دارو یا مواد مخدر از فرد مورد معاینه پرسیده می شود تا فاکتور های ریسک در سلامت فرد بهتر مشخص گردد. برخی سوالات مورد پرسش همانطور که در تصویر ملاحظه می فرمایید به شرح ذیل است:
1-سوابق بیماری و عمل های جراحی
2-سوابق بستری شدن و استفاده از دارو
3-سوابق حساسیت های غذایی و رژیم غذایی فرد
4-میزان فعالیت ورزشی و تحرک
5-سوابق سرطان یا بیماری های مزمن در خانواده فرد
6-مصرف الکل، سیگار و سایر مواد مخدر
